Elektrownia Ostrołęka
Budowa bloku dla Elektrowni Ostrołęka o mocy około 750 MW. W 2020 r. zadecydowano o rezygnacji z budowy 1000 MW bloku węglowego i zmianie technologii wytwarzania energii na wykorzystującą spalanie gazu ziemnego. Budowa bloku węglowego (w Polsce ostatniego tej wielkości) oraz jego rozbiórka – ze względu na znaczne nakłady inwestycyjne – stały się powodem burzy medialnej i polem rozgrywek politycznych. Ukończenie inwestycji planuje się na 2025 rok.
Inwestor i wykonawcy
Inwestor:
ENERGA – Jedna z czterech największych krajowych grup energetycznych. Podstawowa działalność spółki obejmuje dystrybucję, wytwarzanie oraz obrót energią elektryczną i cieplną. Jedna z trzech największych dostawców energii elektrycznej w Polsce.
27 kwietnia 2020 roku doszło do przejęcia koncernu Energa przez PKN Orlen. PKN Orlen to międzynarodowy koncern multienergetyczny. Działa w sektorze zarówno paliwowym jak i wytwarzania energii elektrycznej. Konsorcjum przetwarza ropę naftową na tworzywa sztuczne, benzynę bezołowiową, paliwo lotnicze i oleje: opałowy oraz napędowy. Firma produkuje również monomery i polimery. Spółka zajmuje się też wydobyciem węglowodorów i dystrybucją paliw. Liczba stacji paliw Orlenu na rynkach w Europie Środkowej to ponad 2 550 na pięciu rynkach.
*) Na mocy umowy z dnia 08.10.2016 zawartej pomiędzy Energą i Eneą. Enea weźmie udział w budowie i eksploatacji nowego bloku energetycznego w Ostrołęce. Enea kupi 50% akcji o wartości 101 mln zł, przysługujących Enerdze w kapitale zakładowym spółki celowej. Szacowane łączne nakłady Enei do zakończenia etapu rozwoju projektu w Ostrołęce wyniosą ok. 128 mln zł, a Energi ok. 27 mln zł.
ENEA jest wiodącym sprzedawcą i dostawcą energii elektrycznej w Polsce. Działalność Grupy Kapitałowej ENEA to wytwarzanie energii elektrycznej, jej sprzedaż i dystrybucja. Dostawca prądu dla mieszkańców zachodniej i północno-zachodniej Polski.
Wykonawca:
GE – amerykański konglomerat zajmujący się produkcją maszyn, sprzętu lotniczego, turbin, produkcją energii elektrycznej, wytwarzaniem paliw oraz działający w wielu innych sektorach techniczno-inżynierskich. W 2014 spółka zajęła siódme miejsce na liście największych przedsiębiorstw na świecie czasopisma Forbes. GE szczyci się wiedzą i doświadczeniem w zakresie wykonawstwa inwestycji „pod klucz”. Portfolio firmy składa się z 200 projektów energetycznych o łącznej mocy 100 000 MW.
„GE weszło na polski rynek jako inwestor w 1992 roku. Obecnie firma zatrudnia ponad 5 500 osób i zarządza zakładami produkcyjnymi: dwiema fabrykami produkującymi części do silników lotniczych (w Dzierżoniowie i Bielsko-Białej) oraz trzema fabrykami GE Power (fabryka turbin i odlewnia w Elblągu oraz fabryka generatorów we Wrocławiu). Do Grupy GE w Polsce dołączyła LM Wind Power z siedzibą w Goleniowie, która produkuje łopaty wiatrowe dla elektrowni wiatrowych lądowych i morskich. Od 16 lat działa w Warszawie Inżynieryjne Centrum Projektowe (EDC – Engineering Design Center), gdzie opracowywane są części do silników lotniczych, kotłów, turbin gazowych i parowych. Spółka powstała jako wynik współpracy i porozumienia pomiędzy GE i Instytutem Lotnictwa. Inwestycje GE w Polsce od początku działalności wyniosły 670 mln USD, a roczne wydatki na badania i rozwój to około 100 mln USD.” – informacja ze strony www.ge.com
Przebieg inwestycji
Finanse
Eksperci szacują, że skończona fiaskiem inwestycja związana budową bloku węglowego w Ostrołęce pochłonęła około 1,5 mld zł strat.
Natomiast spółka celowa Elektrownia Ostrołęka i generalny wykonawca kontraktu na budowę bloku węglowego w Ostrołęce ustalili (w 04.2022r.) wartość należną wynagrodzenia na 958 mln zł.
Kontrakt na tą technologię opiewał ponad 5 mld PLN.
Nowy kontrakt na kwotę około 2,5 mld zł jest o połowę mniejszy niż wartość planowanego wcześniej bloku węglowego.
W grudniu 2021 roku, Energa wygrała aukcje na dostawę energii z projektów gazowych w Ostrołęce i Grudziądzu w ramach rynku mocy. Zakontraktowano dostawy energii po cenie powyżej 400 zł – spółka zaznacza, że nowe kontrakty mocowe z PSE dla bloków w Ostrołęce i Grudziądzu pozwoliły na podjęcie kolejnego kroku racjonalizującego portfel inwestycyjny Grupy poprzez wypowiedzenie wcześniejszej umowy uzyskanej przez projekt bloku węglowego Ostrołęka C.
Proces przetargowy – blok węglowy:
- 17.09.2011: ogłoszenie przetargu,
- 09.2012: zawieszenie przetargu
- 8.12.2016: Enea i Energa zawarły umowę na budowę i eksploatację bloku
- 19.12.2016: Energa i Enea ogłosiły przetarg
- kwiecień 2018: przetarg wygrało konsorcjum GE Power
- 12.07.2018: podpisanie umowy na budowę bloku
- 30.04.2019: Enea i Energa zawarły porozumienie dotyczące finansowania projektu budowy nowego bloku
- 19.11.2019: zarząd PGE odstępuje od rozmów rozpoczętych w styczniu
- 23.12.2019: Energa podpisuje z Elektrownią Ostrołęka i Eneą umowę pożyczki, Energa pożyczy Elektrowni Ostrołęka maksymalnie 340 mln zł
- 13.02.2020 Enea i Energa zawiesiły finansowanie projektu budowy bloku
Czego dotyczył przetarg (węgiel):
Realizacja elektrowni z jednym kondensacyjnym blokiem energetycznym, o mocy elektrycznej ok. 1.000 MW brutto, o sprawności netto co najmniej 45 proc., pracującym na parametrach nadkrytycznych pary.
Zamówienie realizowane w formie „pod klucz”. Obejmuje m.in. zaprojektowanie, przygotowanie dokumentacji do zmiany pozwolenia na budowę i uzyskanie ostatecznego pozwolenia na budowę, dostawy, roboty budowlane, montaż, rozruch, ruch próbny, uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, przekazanie do eksploatacji, szkolenie personelu, serwis w okresie gwarancyjnym, a także wykonanie niezbędnego przygotowania terenu.
Budowa rozpoczęła się w 2018 roku, w 2024 miał planowo popłynąć prąd.
Kryteria oceny:
Najkorzystniejsza oferta została wybrana wg dwóch kryteriów: ekonomicznego (1) oraz pochodzenia kotłowni i urządzeń maszynowni (2).
Pierwsze kryterium zostało obliczone z wykorzystaniem funkcji NPV, zawierającej w szczególności: harmonogram płatności, moc elektryczną netto oraz jednostkowe zużycie energii chemicznej paliwa na produkcję energii elektrycznej netto bloku.
Natomiast w drugim kryterium punkty zostało przyznane w przypadku, gdy kotłownia i urządzenia maszynowni będą pochodzić z krajów UE lub krajów, z którymi UE podpisała umowy o równym traktowaniu.
Firmy biorące udział i ich oferty:
Na krótkiej liście potencjalnych wykonawców:
- Alstom,
- konsorcjum: Hitachi i Polimex-Mostostal, Shanghai Electric Group Company,
- konsorcjum: Rafako z PBG i Mostostalem Warszawa .
Przetarg został odwołany.
Drugi przetarg:
- China Power Engineering Consulting Group – 4,849 mld zł
- Konsorcjum: GE Power, Alstom Power Systems S.A.S. – 6,023 mld zł
- Konsorcjum: Polimex-Mostostal, Rafako – 9,591 mld zł
Powód wyboru zwycięskiej firmy:
Komplikacje:
Konsorcjum Rafako – PBG – Mostostal Warszawa kwestionowało spełnienie przez Alstom warunku doświadczenia wymaganego przez zamawiającego – Energę. Odwołanie zostało odrzucone, ale konsorcjum złożyło na tę decyzję skargę. Wycofało ją 27.04.2012.
Mechanizmy finansowe, argumentacja, certyfikaty:
Na mocy umowy z dnia 08.10.2016 zawartej pomiędzy Energą i Eneą. Enea weźmie udział w budowie i eksploatacji nowego bloku energetycznego w Ostrołęce. Enea kupi 50% akcji o wartości 101 mln zł, przysługujących Enerdze w kapitale zakładowym spółki celowej. Szacowane łączne nakłady Enei do zakończenia etapu rozwoju projektu w Ostrołęce wyniosą ok. 128 mln zł, a Energi ok. 27 mln zł.
17.01.2017 Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał bezwarunkową zgodę na nabycie przez Eneę 50% spółki celowej Elektrowni Ostrołęka.
Planowany blok C Elektrowni Ostrołęka zakontraktował łącznie 852,6 MW obowiązku mocowego z umową mocową na 15 lat, począwszy od roku 2023.
Zaopatrzenie w paliwo:
Wstępna umowa z Polską Grupą Górniczą – PGG, na dostarczenie 2 mln ton węgla kamiennego do elektrowni Ostrołęka C w okresie od 30 do 40 lat.
Technologia
Blok gazowy:
Nowa elektrownia będzie pracować w technologii gazowo-parowej CCGT (Combined Cycle Gas Turbine).
Moc znamionowa: 745 MWe netto.
Siłownia gazowa będzie jednostką jednowałową: z jedną turbiną gazową, kotłem odzyskowym, turbozespołem parowym kondensacyjnym i chłodnią wentylatorową mokrą.
Blok węglowy (budowa zaniechana w lutym 2020r.):
Typ instalacji: Elektrownia, z możliwością produkcji ciepła dla miasta Ostrołęka.
Moc znamionowa: 1000 MW.
Sprawność ogólna: 45%.
Parametry pary: Parametry nadkrytyczne.
Kocioł: Pyłowy o parametrach nadkrytycznych.
Turbina: –
Generator: –
Układ wody chłodzącej: Zamknięty obieg chłodzenia – chłodnia kominowa.
Oczyszczanie spalin:
NOx: metody pierwotne + SCR;
SOx: metoda mokra, wapienno – gipsowa;
pyły: elektrofiltr;
Standardy emisyjne: spełniające rozporządzenie MOŚ, Minister Energii szacował, iż Elektrownia Ostrołęka blok C miała emitować 4,5 – 5 mln ton CO2 rocznie, przy prognozowanej cenie na poziomie 90 zł/tona (ok. 20 euro/tona) roczny koszt uprawnień do emisji CO2 oscylowałby w przedziale 405 – 450 mln zł.
Paliwo: Węgiel kamienny z dodatkiem biopaliwa. Elektrownia jest daleko od źródeł tego węgla.
Produkcja energii: 7500 GWh/rok, planowany czas pracy bloku – 7500 h/rok.
Wyprowadzenie mocy: 2 transformatory 400kV (po stronie GN).
Budowa
Stan prac budowlanych – gaz:
Realizacja projektu odbywa się w formule „brown field” czyli z maksymalnym wykorzystaniem infrastruktury budowlanej przygotowanej dla projektu węglowego. Wykonawcą jest spółka GE.
Gaz ziemny to Ostrołęki ma pochodzić z terminalu gazowego na Litwie, gdzie PGNiG zarezerwował już przepustowość. Surowiec z Kłajpedy trafi do Polski za pośrednictwem gazociągu Polska – Litwa.
Chronologia zdarzeń po zatrzymaniu inwestycji związanej z węglem:
24.03.2022 – Spółka celowa CCGT Ostrołęka, należąca do Energi z Grupy Orlen, przekazała generalnemu wykonawcy polecenie rozpoczęcia prac w ramach umowy na budowę bloku gazowo-parowego w Ostrołęce.
25.06.2021 – Umowa z wykonawcą budowy w technologii gazowej – GE. „Podpisana dzisiaj umowa z naszymi partnerami, z Grupą ORLEN na czele, jest ważnym krokiem w transformacji energetycznej Polski. Cieszymy się, że możemy nadal wspierać naszych klientów oferując najbardziej wydajną technologię turbin gazowych GE. Podobnie jak nasi partnerzy, w pełni rozumiemy dzisiejsze starania w zakresie dążenia do niskoemisyjnej przyszłości i jesteśmy dumni, że możemy służyć naszym doświadczeniem i know-how w sektorze energetycznym w miarę dalszego rozwoju tej ważnej misji w Polsce” – mówi Sławomir Żygowski, Prezes GE w Polsce, Country Executive.
10.03.2021 – Start rozbiórki konstrukcji po wstrzymanej budowie bloku węglowego
Styczeń 2021 – W ramach realizacji budowy elektrowni w technologii gazowej, powołana została spółka CCGT Ostrołęka, która jest odpowiedzialna za realizację inwestycji.
22.12.2020 – PKN ORLEN S.A. informuje, że podpisał z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem S.A. („PGNiG S.A.”) oraz Energa S.A. („Strony”) umowę inwestycyjną dotyczącą kierunkowych zasad współpracy przy budowie bloku energetycznego w technologii zasilania paliwem gazowym w Elektrowni Ostrołęka „C” („Umowa inwestycyjna”), („Projekt Gazowy”).
27.04.2020 – Przejęcie spółki Energa przez PKN Orlen
13.02.2020 – Enea i Energa zawiesiły finansowanie projektu budowy bloku
Prace budowlane – węgiel:
Czas zakończenia: planowano zakończyć budowę w drugiej połowie 2023 r .lub na początku 2024 r., jednak plan nie zostanie zrealizowany ze względu na zmienienie paliwa na gaz
17.02.2020 – zawieszenie prac budowlanych
31.01.2020 – zaawansowanie realizacji wynosi 5%
28.01.2019 – planowane uzgodnienie szczegółowego harmonogramu oraz warunków zaangażowania finansowego poszczególnych podmiotów
28.12.2018- polecenie rozpoczęcia robót wydane przez spółkę
maj 2018- w trakcie procesu pozyskiwania wszelkich zgód korporacyjnych
kwiecień 2018- wybór wykonawcy.
luty 2018 – Ocena złożonych ofert.
24.05.2016 – wznowienie realizacji projektu budowy przez zarząd Energi – możliwość prowadzenia prac przygotowawczych. Budowa mogłaby się rozpocząć w 2017r.
Zdjęcie z terenu elektrowni przed wstrzymaniem budowy jednostki węglowej
Wpływ
Blok gazowy o mniejszej mocy jest bardziej przyjazny dla środowiska niż węglowy blok 1 GW. Powstają jednak komplikacje związane z technologią gazową w Ostrołęce. W trakcie przygotowań do budowy „gazówki” w 2021 roku, ekolodzy zauważyli błędy w dokumentacji środowiskowej. Zdaniem niektórych dokumentacja zawiera błędy i jest niekompletna. Stowarzyszenie Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot wskazuje – „W Raporcie jako racjonalny wariant alternatywny przeanalizowano wariant, który jest niemożliwy do realizacji z uwagi na fakt wycofania się inwestora z budowy elektrowni Ostrołęka C w technologii spalania węgla. Tymczasem racjonalny wariant alternatywny nie może mieć charakteru abstrakcyjnego i musi być możliwy do realizacji, także ze względów finansowych.”
Stowarzyszenie znalazło również brak analizy emisji metanu (jako jeden z najbardziej wpływających na ocieplenie klimatu) w raporcie inwestorów oraz brak analizy wpływu gazociągu zasilającego w ostatecznych decyzjach środowiskowych. Nie jest jasne czy zarzuty są realnym problemem, czy próbą kontynuowania burzy medialnej związanej z przedsięwzięciem.
Inwestor odmówił merytorycznego ustosunkowania się do zarzutów, ograniczając się do ogólników.
„Zarzuty stowarzyszenia są bezpodstawne i zmierzają do wydłużenia postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla elektrowni gazowo-parowej w Ostrołęce. Rozpoczęcie kampanii medialnej przeciwko tak ważnej dla bezpieczeństwa energetycznego Polski inwestycji w przeddzień wydania istotnej dla jej realizacji decyzji ujawnia rzeczywiste intencje Stowarzyszenia.” – podało biuro prasowe Energa S.A (rok 2021).
PKN Orlen:
„Ta inwestycja istotnie wesprze transformację energetyczną Polski. W strategii ORLEN2030 zakładamy nie tylko wzrost mocy odnawialnych źródeł energii do poziomu przeszło 2,5 GW, ale także osiągnięcie 2 GW mocy w elektrowniach gazowych. Pozwoli to stworzyć silny, a przede wszystkim bilansujący się pion energetyczny koncernu. Będzie to również znaczący krok w kierunku wzmocnienia energetyki konwencjonalnej w Polsce przy stopniowym zastępowaniu bloków węglowych źródłami niskoemisyjnymi. Ta zmiana technologii wytwarzania energii elektrycznej wpisuje się w światowe trendy, które preferują rozwiązania przyjazne środowisku. Tylko w Stanach Zjednoczonych, w ciągu ostatniej dekady, w ponad 100 elektrowniach nastąpiła zmiana zasilania z węgla na gaz. Co istotne, ta inwestycja będzie opłacalna biznesowo i przyczyni się do ustabilizowania cen energii elektrycznej na krajowym rynku” – mówi Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN.
Bez wątpienia projekt w Ostrołęce wywarł znaczący wpływ na gospodarkę polski, media oraz grę polityczną. Eksperci twierdzą, że z zamieszania, poprzez korupcje, osoby związane z inwestycją mogły odnieść korzyści finansowe.
Wpływ na gospodarkę regionu: Inwestycja podniosłaby bezpieczeństwo energetyczne Polski i regionu. Obniżce uległyby ceny energii elektrycznej. Blok węglowy planowo miał generować około 3% energii elektrycznej w Polsce, natomiast blok gazowy będzie odpowiadać za około 2,5% produkcji energii elektrycznej.
Konflikty z ludnością: Na początku maja 2019 r. 28 polskich organizacji społecznych pracujących na rzecz ochrony klimatu podpisało się pod listem do Ministra Energii, w którym zawarte są argumenty za zaprzestaniem budowy Ostrołęki C. Wśród nich znajdują się opinie ekspertów, według których nowy blok nie będzie spełniał najnowszych standardów emisji spalin oraz stanie się jedną z najmniej efektywnych energetycznie i środowiskowo jednostek wytwórczych.
13 maja 2019r. Koalicja Stop Ostrołęce C organizowało demonstrację, która odbędzie się przed katowickim Spodkiem. Tego samego dnia do Kancelarii Premiera Rady Ministrów przekazane zostaną podpisy zgromadzone pod petycją o rezygnację z budowy nowego bloku w Ostrołęce.
Bibliografia
https://elektrowniaostroleka.com/aktualnosci/74-13-maja-2019-zapraszamy-do-katowic-na-demonstracje-ostroleka-c-to-maszynka-do-mielenia-pieniedzy-z-okazji-otwarcia-europejskiego-kongresu-gospodarczego/lang:pl
http://www.inwestor.newseria.pl/newsy/649159501/energa_nowy_blok_w,p1355079690
http://energetyka.wnp.pl/projekt-budowy-bloku-w-elektrowni-ostroleka-powroci,216882_1_0_0.html
http://www.eostroleka.pl/elektrownia-ostroleka-rozpoczela-negocjacje-kto-wybuduje-nowy-blok,art28765.html
http://elektrowniaostroleka.pl/wp-content/uploads/2011/04/schemat.jpg
http://elektrowniaostroleka.pl/technologia/jak-to-dziala/
http://poland.ilf.com/no_cache/pl/firma/aktualnosci/news-single-view/?tx_ttnews[tt_news]=483&cHash=3e5b8c2744258ce3c4499698d3fb9d60
http://energetyka.wnp.pl/energa-oglosila-przetarg-na-budowe-elektrowni,150814_1_0_0.html
http://budownictwo.wnp.pl/inzynier-kontraktu-budowy-elektrowni-ostroleka-c-wybrany,161638_1_0_0.html
http://www.cire.pl/item,133315,1,0,0,0,0,0,minister-energii-szacuje-ze–elektrownia-ostroleka-bedzie-emitowala-45-5-mln-ton-co2-rocznie.html
http://energetyka.wnp.pl/wkrotce-rozprawa-sadowa-rafako-elektrownia-ostroleka,168066_1_0_0.html
http://energetyka.wnp.pl/energa-odmrozila-projekt-ostroleka,274220_1_0_0.html
http://www.cire.pl/item,129717,1,0,0,0,0,0,energa-zdecydowala-o-wznowieniu-realizacji-projektu-w-ostrolece-potrzebny-inwestor.html
http://www.cire.pl/item,129717,1,0,0,0,0,0,energa-zdecydowala-o-wznowieniu-realizacji-projektu-w-ostrolece-potrzebny-inwestor.htmlhttp://energetyka.wnp.pl/elektrownia-ostroleka-przygotowania-do-inwestycji-za-6-mld-zl-zgodnie-z-planem-bedzie-trzeci-partner-do-umowy,313082_1_0_0.htmlhttp://budownictwo.wnp.pl/oto-wyniki-przetargu-na-budowe-elektrowni-ostroleka,320895_1_0_0.html
Data ostatniej modyfikacji: 24 kwietnia 2022